“Βουτιά” στο οικονομικό κλίμα τον Φεβρουάριο
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ, το οικονομικό κλίμα στην Ελλάδα παρουσίασε μια αισθητή πτώση τον Φεβρουάριο του 2025. Ο σχετικός δείκτης, ο οποίος αποτελεί ένδειξη του γενικότερου κλίματος στην οικονομία, κατέγραψε μια μείωση και διαμορφώθηκε στις 106,9 μονάδες, σε σχέση με τις 108,6 μονάδες που είχε καταγράψει τον Ιανουάριο της ίδιας χρονιάς. Αυτή η πτώση του δείκτη επαναφέρει το οικονομικό κλίμα στα επίπεδα που παρατηρούνταν στα τέλη του 2024, υποδεικνύοντας μια στασιμότητα και συγκράτηση της ανάπτυξης σε τομείς της οικονομίας που θεωρούνται κρίσιμοι για την ευρύτερη οικονομική πορεία της χώρας.
Η πτώση του οικονομικού κλίματος, όπως αναφέρεται στην έρευνα του ΙΟΒΕ, συνδέεται άμεσα με την επιδείνωση των συνθηκών στους τομείς των κατασκευών και των υπηρεσιών. Αυτοί οι τομείς, οι οποίοι είναι παραδοσιακά σημαντικοί για την ελληνική οικονομία, αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις, με την αναμενόμενη ανάπτυξη να περιορίζεται σημαντικά το επόμενο διάστημα. Από την άλλη πλευρά, η βιομηχανία, το λιανικό εμπόριο και η καταναλωτική εμπιστοσύνη φαίνεται να παρουσιάζουν μικρές, αλλά θετικές βελτιώσεις. Ειδικότερα, στον τομέα της βιομηχανίας και του λιανικού εμπορίου, αν και οι επιδόσεις τους παραμένουν κάτω από τις προσδοκίες του προηγούμενου έτους, εντούτοις οι θετικές τάσεις στην αγορά δίνουν κάποιες αχτίδες αισιοδοξίας για το μέλλον.
Ο σχετικός δείκτης οικονομικού κλίματος, ο οποίος παρακολουθεί τις εξελίξεις σε διάφορους τομείς της οικονομίας, καταγράφει αυτή την πτώση λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι τομείς των κατασκευών και των υπηρεσιών. Παράλληλα, οι μικρές βελτιώσεις στη βιομηχανία και το λιανικό εμπόριο ενισχύουν τη γενικότερη εικόνα ότι η εγχώρια οικονομία παραμένει σε έναν περιορισμένο κύκλο αναγέννησης, χωρίς όμως να παρουσιάζει τις σημαντικές βελτιώσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ευρύτερη ανάπτυξη. Ειδικότερα, τα δεδομένα της έρευνας υποδεικνύουν πως οι επιχειρηματικές προσδοκίες συνεχίζουν να είναι επηρεασμένες από συγκυριακά χαρακτηριστικά των κλάδων, τα οποία δυσχεραίνουν την ομαλή ανάπτυξη.
Η βιομηχανία, αν και παρουσιάζει οριακή βελτίωση, συνεχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα που σχετίζονται με τις διεθνείς αγορές, τα οποία περιορίζουν την ανάπτυξή της. Το λιανικό εμπόριο, από την άλλη, φαίνεται να απολαμβάνει κάποια ανάκαμψη, αν και το πρόβλημα της υπερφορολόγησης και των υψηλών λειτουργικών εξόδων παραμένει σημαντικό εμπόδιο στην ανάπτυξή του. Η καταναλωτική εμπιστοσύνη, αν και παρουσιάζει βελτιώσεις, παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, υποδεικνύοντας ότι η γενικότερη διάθεση των νοικοκυριών για αγορές ή επενδύσεις παραμένει συγκρατημένη.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η μείωση του δείκτη οικονομικού κλίματος καταγράφεται παρά το γεγονός ότι οι κύριες τάσεις της εγχώριας οικονομίας δεν έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά το τελευταίο διάστημα. Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρηματικές προσδοκίες επηρεάζονται κυρίως από επιμέρους χαρακτηριστικά και τάσεις που αφορούν σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας. Οι αβεβαιότητες του διεθνούς περιβάλλοντος, οι οποίες παραμένουν, επηρεάζουν κυρίως τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις, οι οποίες παίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στο παραγωγικό σύστημα της χώρας. Η επιδείνωση των διεθνών συνθηκών, καθώς και η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα σε ό,τι αφορά τις εμπορικές συμφωνίες και τις ανατροπές στις διεθνείς αγορές, αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την ανάπτυξη των εξαγωγικών τομέων.
Παράλληλα, τα νοικοκυριά στην Ελλάδα παραμένουν σε γενικές γραμμές απαισιόδοξα για την οικονομική τους κατάσταση. Η μείωση της δυσαρέσκειας στα νοικοκυριά, η οποία καταγράφεται στην έρευνα του ΙΟΒΕ, υποδεικνύει μια ήπια βελτίωση στην αίσθηση της καθημερινής οικονομικής πίεσης, αλλά η συνολική αίσθηση για την οικονομία παραμένει αρνητική. Οι καταναλωτές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν υψηλές τιμές, περιορισμένες δυνατότητες αποταμίευσης και ανησυχία για το μέλλον. Η υποτονική αύξηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης δεν αρκεί για να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια δυναμική ανάπτυξη, ενώ τα νοικοκυριά προτιμούν να διατηρούν μια πιο επιφυλακτική στάση απέναντι στις καταναλωτικές τους δαπάνες.
Η εικόνα αυτή του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα δείχνει μια συνολική εικόνα ανασφάλειας και περιορισμένων προσδοκιών, αν και υπάρχουν σημάδια βελτίωσης σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας. Η θετική πορεία της βιομηχανίας και του λιανικού εμπορίου, σε συνδυασμό με την μικρή βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, παρέχουν κάποιες ελπίδες για την οικονομική σταθερότητα της χώρας. Ωστόσο, η χώρα συνεχίζει να αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις, με τις εξωτερικές αβεβαιότητες και τις περιορισμένες δυνατότητες ανάπτυξης να περιορίζουν τις προοπτικές για τα επόμενα χρόνια.